پس از آمادگي فرانسه براي ميانجي‌گري ميان ايران و آمريکا، وزراي خارجه عمان، قطر و ترکيه نيز آمادگي خود را براي ميانجي‌گري ميان تهران و واشنگتن با هدف کاهش تنش‌ها بر سر برجام و ثبات منطقه‌اي مطرح کردند. چگونگي بازگشت واشنگتن به توافق هسته‌اي به موضوعي چالش برانگيز ميان تهران و واشنگتن تبديل شده است و از اين رهگذر تلاش بازيگران منطقه‌اي و بين‌المللي براي بازگرداندن دو طرف به برنامه جامع اقدام مشترک تشديد شده است. در همين ارتباط، وزيرخارجه قطر با بيان اينکه کشورش براي کاهش تنش‌ها ميان تهران و واشنگتن تلاش مي‌کند، گفت که تماس‌هاي دوحه با دو طرف ادامه دارد. به گزارش سي‌ان‌ان، «محمد بن‌عبدالرحمن» روز پنج‌شنبه ۲۳ بهمن ضمن شرکت در نشست خبري مشترک با وزيرخارجه اسپانيا اعلام کرد که «ايران همسايه ماست و آنچه در منطقه رخ مي‌دهد، مستقيما روي ما تاثير مي‌گذارد.» او همچنين آمريکا را متحد راهبردي قطر خواند و افزود: «دوحه سعي در تنش‌زدايي و احياي فرآيند سياسي و ديپلماتيک براي بازگشت به توافق هسته‌اي با ايران دارد و اين بخشي از تلاش‌‌هاي بين‌المللي است که همه کشورها و نه فقط قطر به آن مبادرت مي‎‌ورزند.» محمد بن‌عبدالرحمن تاکيد کرد: «همان‌طوري که قبلا هم اعلام کرده بوديم، قطر در صورت درخواست طرف‌ها، اين آمادگي را دارد که در بازگشت ثبات و امنيت به منطقه نقش‌آفريني کند. ما به تلاش‌هاي خود در اين زمينه ادامه خواهيم داد.» قطر پيش‌تر نيز آمادگي خود را براي ميانجي‌گري ميان ايران و آمريکا از يکسو و ايران و عربستان سعودي از سوي ديگر اعلام کرده بود. پيشنهادي که با استقبال ايران و عدم پاسخ رياض مواجه شد. دوحه ماه ژانويه ۲۰۲۱ و پس از سه سال محاصره و تحريم از سوي عربستان و متحدان عرب آن، با رياض به مصالحه و آشتي رسيد.

اعلام آمادگي عمان

همزمان «بدر بن‌حمد البوسعيدي» وزير امورخارجه عمان نيز روز پنج‌شنبه در سخناني اعلام کرد: آماده برقراري ارتباط مستقيم ميان ايران و آمريکا براي تسهيل در بازگشت به توافق هسته‌اي هستيم. به گزارش الجزيره، وزير امورخارجه عمان در اين باره گفت: ما تشويق به گفت‌وگو با ايران در ارتباط با پرونده هسته‌اي را براساس اعتماد و جديت دنبال مي‌کنيم. او اضافه کرد کشورش معتقد است که گفت‌وگو با همه، نزديک کردن ديدگاه‌ها و سياست حسن همجواري با کشورهاي منطقه اصل مهمي در سياست خارجي عمان به شمار مي‌آيد. مسقط همواره نقش مهمي در ميانجي‌گري ميان تهران و واشنگتن بر عهده داشته است که آخرين آن مذاکرات هسته‌اي ميان ايران و ۱+۵ بود که منجر به توافق هسته‌اي در تير ۱۳۹۴ شد. عمان پيش‌تر نيز در آزادي ملوانان انگليسي ميان تهران و لندن ميانجي‌گري کرده بود. اگرچه برخي تحليلگران معتقدند که پس از سفر سال ۲۰۱۸ نتانياهو نخست‌وزير اسرائيل به مسقط و احتمال پيوستن عمان به روند عادي‌سازي، اين کشور نقش ميانجي‌گرانه خود را از ديد مقامات تهران از دست داده است. به‌خصوص که با مرگ سلطان قابوس و کنار رفتن يوسف بن‌علوي از وزارت‌خارجه عمان، ساختار سياسي اين کشور نيز دستخوش تغييراتي شده است.

تاکيد ترکيه

وزيرخارجه ترکيه نيز سومين مقامي بود که بر تلاش براي حل‌وفصل مسائل ميان ايران و آمريکا تاکيد کرد. مولود چاووش اوغلو روز پنج‌شنبه ۲۳ بهمن در سفر به دوحه پايتخت قطر ضمن شرکت در کنفرانس خبري مشترک با «محمد بن‌عبدالرحمن آل‌ثاني» همتاي قطري خود اعلام کرد: ترکيه و قطر در راستاي حل‌وفصل اختلافات و تنش ميان ايران و آمريکا تلاش مي‌کنند. «محمد بن‌عبدالرحمن آل‌ثاني» وزيرخارجه قطر نيز در اين کنفرانس خبري گفت: ايران و آمريکا را براي حل تنش‌ها به اتخاذ گام‌هاي ديپلماتيک ترغيب مي‌کنيم.

تلاش‌هاي فرانسه

تلاش عمان، قطر و ترکيه براي ميانجي‌گري ميان ايران و آمريکا، درحالي است که پيش‌تر امانوئل مکرون، رئيس‌جمهور فرانسه با استقبال از تمايل ايالات متحده براي تعامل دوباره با ايران، آمادگي خود را براي ميانجي‌گري صادقانه ميان دو کشور اعلام کرد و افزود که کشورهاي عربستان سعودي و اسرائيل نيز بايد به‌گونه‌اي در مذاکرات پيش‌رو درگير شوند.

دولت بايدن از زمان استقرار در کاخ سفيد هرگونه بازگشت به برجام را منوط به بازگشت ايران از اقدامات کاهشي خود در برجام کرده است. اين درحالي است که موعد تعيين شده براي کاهش همکاري‌هاي ايران و آژانس در چارچوب قانون «اقدام راهبردي براي لغو تحريم‌ها و صيانت از منافع ملت» کمتر از ۱۰ روز ديگر (۲۱ فوريه، سوم اسفند ماه) به پايان مي‌رسد. مجلس شوراي اسلامي يازدهم آذر ماه گذشته با تصويب اين قانون، دولت را مکلف کرد که در صورت ادامه تحريم‌هاي غيرقانوني و ظالمانه آمريکا، همکاري با آژانس را محدود کرده و گام‌هاي بيشتري را درخصوص کاهش تعهداتش ذيل برجام بردارد.