ارزش معاملات سهام و روند قيمت‌ها با وجود اخبار مثبت چنگي به دل نمي‌زند و به نظر مي‌رسد اين اتفاقات نمي‌تواند ضامن بازگشت سرمايه‌گذاران به تالارهاي شيشه‌اي باشد.
اما آنچه بر بازارهاي موازي رخ مي‌دهد نيز قابل تامل است. بررسي وضعيت بازارهاي ديگر نشان مي‌دهد سرمايه‌گذاران بازارهاي دلار،مسکن،سکه و رمزارزها نيز در نامطمئن‌ترين حالت ممکن به‌سر مي‌برند و سرمايه‌گذاران اين بازارها مستاصل از سرمايه‌گذاري خود دنبال درهاي خروج مي‌گردند. گواه اين مدعا به آمار گزارش بانک مرکزي در مورد نقدينگي بر مي‌گردد. بر اساس آخرين گزارش بانک مرکزي در اسفندماه، حجم پايه پولي کشور با رشد ۵/ ۴ درصدي از مرز ۴۵۵ هزار ميليارد تومان عبور کرد تا نرخ رشد حجم پايه پولي کشور در مقياس سالانه به بيش از ۲۹درصد برسد. آمار بانک مرکزي در مورد نقدينگي نيز نشان مي‌دهد، نقدينگي با رشد ۱/ ۵ درصدي در اسفند و جهش ۶/ ۴۰ درصدي در سال ۹۹ به مرز ۳۵۰۰ هزار ميليارد تومان رسيده است. افزايش حجم نقدينگي نشان مي‌دهد حجم زيادي از پول طي ماه‌هاي منتهي به سال ۹۹ از بازارهاي مختلف خارج شده است. هر چه از ارزش معاملات بازار سهام کاسته مي‌شود چشم سرمايه‌گذاران بورسي بيشتر از هر زماني به بازارهاي رقيب دوخته مي‌شود. اين در حالي است که از اواخر سال گذشته کارشناسان شرايط بازار سهام در فروردين و ارديبهشت ماه را معقول‌تر از اسفند ۹۹ پيش‌بيني کرده بودند، اما همان‌طور که مشاهده کرديم برخلاف فروردين ۹۹ سهامداران با ضرر و زيان بسياري دست به گريبان شدند.
بلاتکليفي سرمايه‌گذاران
اما با توجه به شرايط رکودي و نوساني بازارهاي ديگر، مقصد سرمايه‌گذاران بورسي بعد از خروج از بازار به سمت چه بازارهايي خواهد بود.
کارشناسان معتقدند سرمايه‌گذاران بازارهاي مختلف با توجه به وضعيت نامشخص اين بازارها تا زمان انتخابات رياست‌جمهوري و تعيين تکليف احياي برجام و گشايش‌هاي سياسي و اقتصادي، محتاط‌تر از هر زمان ديگري گام برخواهند داشت. در همين راستا برخي از فعالان اقتصادي، بازار رمزارزها را بزرگ‌ترين رقيب بازار سهام عنوان مي‌کنند.از سوي ديگر با توجه به اينکه ماهيت وجودي اين بازار با ابهام همراه است براي سرمايه‌گذاران داخلي با ريسک بسيار آميخته شده. به ويژه با هشدارهاي مديران بانک مرکزي مبني بر احتمال مسدود شدن مسيرهاي انتقال وجه، ريسک سرمايه‌گذاري در اين بازار افزايش يافته است.از اين‌رو تحليلگران با توجه به ماهيت ابهام آلود اين بازار معتقدند سرمايه‌هاي کلان وارد بازار ارزهاي ديجيتال نمي‌شوند اما رمزارزها ميزبان سرمايه‌هاي خرد بسياري خواهند بود. در همين رابطه مهدي افناني کارشناس بورس ضمن اشاره به جديدترين آمار بانک مرکزي از ميزان نقدينگي در کشور مي‌گويد: بر اساس گزارش بانک مرکزي در اسفند، نقدينگي بالاترين رشد ماهانه خود را در سال ۹۹ با ثبت رقم ۱/ ۵ درصد به رخ کشيد تا نقدينگي مرز ۳۵۰۰ هزار ميليارد تومان را لمس کند. اين ميزان نقدينگي نشان دهنده خروج سرمايه از همه بازارهاست . بررسي ساير بازارها از نااميدي فعالان بازارها نسبت به سرمايه‌گذاري در بازارهاي سنتي حکايت مي‌کند. به عنوان مثال بازار مسکن در شرايطي با پيشروي رکود دست و پنجه نرم مي‌کند که به نظر نمي‌رسد جايي براي رشد قيمت بيشتر آن وجود داشته باشد. بازار مسکن فراتر از تورم، پرش قيمتي را در دو سال اخير تجربه کرده و فعالان اين بازار مي‌دانند که در حال حاضر مسکن براي سرمايه‌گذاري گزينه‌اي سوخته محسوب مي‌شود از اين رو قدرت جذب سرمايه‌گذاري مجدد را ندارد.
کاهش جذابيت بازارهاي طلايي
وي با بيان مصائب سرمايه‌گذاري در بازار سکه و طلا اظهار مي‌کند: ريسک‌هايي که در سرمايه‌گذاري بازارسکه آتي به وجود آمده بازار طلا و سکه را از جذابيت سرمايه‌گذاري خارج کرده و روند کاهشي قيمت‌ها در اين بازار منجر به خروج بخش زيادي از سرمايه‌گذاران شده است. برهمين اساس سرمايه‌گذاران با توجه به چشم‌انداز کاهشي قيمت‌ها در بازار سکه و طلا سمت آن نخواهند رفت.
به گفته اين کارشناس، در حال حاضر ۳بازار اوراق ثانويه، اوراق با درآمد ثابت يا صندوق‌هاي با درآمد ثابت و رمزارزها مهم‌ترين بازارها براي جذب سرمايه‌گذاري محسوب مي‌شوند. وي عنوان مي‌کند: بازار رمز ارزها با اما واگرهاي بسياري روبه‌رو است و عدم شفافيت، بزرگ‌ترين مشکل بازار رمز ارزهاست. بر اساس برآوردها، سرمايه‌هاي خرد قابليت جذب بيشتري در بازار ارزهاي ديجيتال از خود نشان مي‌دهند. سرمايه‌گذاران کلان به دليل مشکلات نقل‌و‌انتقال و جابه جايي پول از طريق صرافي‌ها يا درگاه‌هاي موجود نسبت به اين بازار بدبين هستند. در واقع بازار رمز ارزها براي سرمايه‌هاي تا حدود ۲ ميليارد تومان از جذابيت سرمايه‌گذاري برخوردار است.
چراغ سبز به بازار اوراق
افناني بازار اوراق و بازارثانويه سهام را براي سرمايه‌هاي بزرگ مامني جذاب توصيف مي‌کند و معتقد است اين بازارها رقابت تنگاتنگي براي جذب سرمايه خواهند داشت و دو بازار ارزهاي ديجيتال و سهام ميزبان سرمايه‌هاي خرد طي ماه‌هاي آتي خواهند بود.
رقباي داخلي و خارجي بورس
از شروع ريزش بازار بورس حدود ۹ ماه مي‌گذرد. در اين مدت بسياري از سرمايه‌گذاران به تدريج مبادرت به خروج نقدينگي از اين بازار کرده‌اند. پرسش مهم اين است که اين پول‌ها مجددا وارد چرخه بورس مي‌شوند يا ترجيح مي‌دهند جهت جبران زيان به سوي بازارهاي موازي کوچ کنند. «بررسي ساير بازارهاي سرمايه‌گذاري در ۶ ماه گذشته نشان مي‌دهد براي بازار بورس چند رقيب داخلي و خارجي را مي‌توان در نظر گرفت. در حوزه سرمايه‌گذاري‌هاي داخلي از رقباي اصلي بورس مي‌توان بازار مسکن، ارز، طلا، سپرده‌هاي بانکي و حتي بازار خودرو را نام برد.» اين را حسن برادران هاشمي تحليلگر بازار سهام مي‌گويد و اظهار مي‌کند: در اين بين سپرده‌هاي بانکي يا صندوق‌هاي با درآمد ثابت به دليل ماهيت متفاوت و کم ريسک بودن و البته درآمد مشخص، مشتريان خاص خودش را دارد و به نظر نمي‌رسد براي کساني که هيجان بورس را تجربه کرده‌اند جذابيت داشته باشد. البته همواره سرمايه‌گذاران حقوقي براي مديريت ريسک، بخشي از سرمايه‌ها را به سپرده يا اوراق مشارکت اختصاص مي‌دهند. به گفته اين کارشناس، ساير بازارها در ۶ ماه گذشته مانند بورس نوسانات قابل‌توجهي داشته‌اند. بازار دلار و طلا همزمان با افت شاخص و بر خلاف آن در شهريور روند صعودي در پيش گرفتند که تا اواخرآبان و اعلام نتايج انتخابات رياست‌جمهوري آمريکا ادامه داشت. بر همين اساس همزمان با شکست ترامپ،روند نزولي قيمت‌ها در دو بازار دلار و طلا آغاز شد و اين روزها با قوت گرفتن احتمال احياي برجام به پايين‌ترين قيمت، طي ۶ ماه گذشته رسيده‌اند.
بر همين اساس به نظر مي‌رسد قيمت‌هاي کنوني دلار و طلا به محدوده‌هاي مهم حمايتي رسيده‌اند و پيش‌بيني مي‌شود تا چند ماه آينده در همين محدوده با نوسانات اندک همراه باشند. وي با اشاره به وضعيت بازار مسکن خاطرنشان مي‌کند: بازار مسکن بازيگران سنتي و خاص خود را دارد. البته ورود به بازار مسکن برخلاف ساير بازارها با سرمايه کم امکان‌پذير نيست از اين رو نمي‌توان بازار مسکن را رقيب جدي براي بازار بورس در کوتاه‌مدت در نظر گرفت. اين روزها قيمت‌ها در بازار مسکن هر چند افت قابل‌توجهي نداشته، اما تعميق رکود و کاهش نقدشوندگي آن نگراني سرمايه‌گذاران اين بازار سنتي را به دنبال داشته است. اين کارشناس در ادامه از بازار خودرو به عنوان رقيبي کم خطر ياد و اظهار مي‌کند: بازار خودرو اصولا بازار سرمايه‌گذاري نيست، اما متاسفانه با توجه به آشفتگي قيمت‌گذاري‌هاي دستوري، محلي براي سفته‌بازي شده است. اين روزها علاوه بر رقباي داخلي براي بورس، بازار فارکس به‌خصوص ارزهاي ديجيتال نيز محلي براي جذب سرمايه‌هاي داخلي شده است. برادران هاشمي در همين رابطه بيان مي‌کند: فارکس در گذشته هم رقيب بازار بورس بوده و به نظر نمي‌رسد با توجه به ماهيت و ريسک‌پذيري بالاي آن و نيز مشکلات تبادل پول رقيب سرسختي براي بورس باشد اما ارزهاي ديجيتال چند ماهي است که با حواشي و هياهوي بسياري همراه بوده‌اند و طي ۶ ماه گذشته بر مدار صعودي حرکت کرده اند گرچه برخي از آنها در يک ماه گذشته وارد فاز اصلاحي شده‌اند. وي در پايان تاکيد مي‌کند: در مجموع با بررسي همه اين بازارها به نظر مي‌رسد بازار سرمايه علاوه بر اينکه برخلاف ساير بازارها چرخ صنعت را به حرکت در مي‌آورد براي سرمايه‌گذاري نيز با توجه به افت قابل‌توجه قيمت و ارزندگي آن و همچنين گزارش‌هاي مناسب شرکت‌ها و فرآيند شفاف و قانونمند براي سرمايه‌گذاري در ميان‌مدت و بلندمدت جذابيت‌هاي خاص خودش را دارد.