حسابداري اسناد خزانه اسلامي و اوراق مشارکت به‌عنوان ابزار تسويه مطالبات"
عباس وفادار و کبري پور قنبري / "حسابداري اسناد خزانه اسلامي و اوراق مشارکت به‌عنوان ابزار تسويه مطالبات"
"حسابداري اسناد خزانه اسلامي و اوراق مشارکت به‌عنوان ابزار تسويه مطالبات"
اخيرا کميته فني سازمان حسابرسي در پاسخ شماره ۱۰۲ خود، براي آن دسته از پيمانکاران که اسناد خزانه اسلامي، اوراق مشارکت و اوراق مشابه آن را از کارفرمايان به منظور تسويه مطالبات خود دريافت مي‌کنند، روشي را براي اندازه‌گيري و حسابداري اين اوراق تبيين کرده است.
به موجب پاسخ ياد شده، اين اوراق، مشابه چک‌هاي دريافتي در مقابل مطالبات بوده و بايد به‌عنوان اسناد دريافتني تجاري محسوب شوند. به موجب پاسخ سازمان حسابرسي:
۱- اوراق ياد شده بايد به ارزش اسمي اندازه‌گيري و بر حسب تاريخ سررسيد در سرفصل دريافتني‌هاي کوتاه مدت يا بلندمدت در صورت‌هاي مالي منعکس شوند.
۲- در يادداشت‌هاي توضيحي صورت‌هاي مالي، مشخصات اوراق شامل نوع، تعداد، مبلغ اسمي هر برگ، تاريخ سررسيد و نرخ سود به همراه ارزش بازار اوراق، در صورت وجود، افشا شود.
۳- هرگونه سود تعلق گرفته به اين اوراق که به مثابه جبران تاخير در وصول مطالبات است، در زمان تحقق، در سرفصل ساير درآمدها و هزينه‌هاي غير عملياتي با عنوان «درآمد اوراق» منعکس مي‌شود.
۴- اگر اوراق قبل از سررسيد به مبلغ کمتري از مبلغ اسمي به فروش برسد، تفاوت به‌عنوان زيان فروش اوراق در سرفصل «هزينه‌هاي اداري و عمومي» منعکس مي‌شود.
۵- جريان‌هاي نقدي حاصل از دريافت وجه اصل و سود اوراق يا فروش آن، در زمره جريان‌هاي نقدي عملياتي در صورت جريان وجوه نقد طبقه‌بندي مي‌شود.
پاسخ کميته فني سازمان حسابرسي در موارد زير قابل تامل است:
۱- به موجب استانداردهاي حسابداري، مطالبات و اسناد دريافتني بايد به ارزش بازيافتني اندازه‌گيري و گزارش شوند. در صورتي که به موجب پاسخ کميته فني سازمان حسابرسي، اوراق مزبور نوعي دريافتني تلقي شوند، اندازه‌گيري اوراق به مبلغ اسمي نمي‌تواند اطلاعات مربوطي در مورد ارزش آن در اختيار استفاده‌کننده قرار دهد. به کارگيري احتياط به منظور عدم‌اندازه‌گيري دارايي‌ها و درآمدها به مبلغي بيش از واقع نيز ضرورت اندازه‌گيري اين اوراق به ارزش بازيافتني (ارزش بازار) را اثبات مي‌کند؛ به خصوص در شرايطي که اين اوراق در عمل، عمدتا به مبالغي کمتر از مبلغ اسمي مبادله مي‌شوند.
۲- هرچند افشاي اطلاعات در مورد اين اوراق به گونه‌اي که در پاسخ کميته فني سازمان حسابرسي آمده است، اطلاعات مفيدي براي استفاده‌کنندگان فراهم مي‌آورد، ولي انحراف از استانداردهاي حسابداري با افشاي اطلاعات در صورت‌هاي مالي، جبران نمي‌شود.
۳- در پاسخ کميته فني سازمان حسابرسي، شناسايي زيان اوراق صرفا هنگام فروش قبل از سررسيد پيش‌بيني شده است؛ در حالي که به نظر مي‌رسد انعکاس زيان کاهش ارزش اين اوراق در مقاطع گزارشگري، اطلاعات مفيدتري را براي استفاده‌کنندگان فراهم مي‌کند. همچنين انعکاس زيان فروش در سرفصل هزينه‌هاي اداري و عمومي، مطابق پاسخ کميته فني سازمان حسابرسي صحيح به نظر نمي‌رسد. همان‌طور که اضافه دريافتي متعلق به اوراق، طبق استانداردهاي حسابداري و نظريه فوق، بايد در سرفصل درآمدهاي غيرعملياتي گزارش شود، انعکاس زيان فروش اوراق يا کاهش ارزش آن نيز در سرفصل هزينه‌هاي غيرعملياتي مناسب به نظر مي‌رسد.
۴- طبقه‌بندي جريان‌هاي نقدي حاصل از دريافت سود اوراق در زمره جريان‌هاي نقدي عملياتي در صورت جريان وجوه نقد نيز با توجه به ضرورت افشاي سود و زيان نگهداري يا فروش اوراق در سرفصل هزينه‌ها و درآمدهاي غيرعملياتي، صحيح به نظر نمي‌رسد و سرفصل مناسب براي انعکاس آن، بازده سرمايه‌گذاري‌ها و سود پرداختي بابت تامين مالي است.
با توجه به چهار نقد مطروحه بالا نسبت به پاسخ کميته فني سازمان حسابرسي در مورد اندازه‌گيري و گزارشگري اسناد خزانه اسلامي، اوراق مشارکت و اوراق مشابه در صورت‌هاي مالي که به منظور تسويه مطالبات از کارفرمايان دريافت مي‌شود، به نظر مي‌رسد اين پاسخ به لحاظ انطباق با استانداردهاي حسابداري و نيز مفاهيم نظري گزارشگري مالي نيازمند بازنگري است. طبعا استفاده کميته فني سازمان حسابرسي از ظرفيت‌هاي جامعه حسابداران رسمي ايران به خصوص در حوزه فني و استانداردها در پاسخ به پرسش‌هاي اين‌چنين، مي‌تواند بر کيفيت خروجي‌هاي اين کميته تاثيري اساسي داشته باشد.
1397/11/23
|
|
|
|
شماره خبر
:4149 |
تعداد بازدید
:1008 |